Przykłady dobrej praktyki – szkoła ponapodstawowa

Aby prowadzić edukację zdalną należy rozpoznać 3 obszary:

1. Sposób zdalnego kontaktu z uczniami
2. Znaleźć odpowiednie metody, sposoby i materiały do prowadzenia zajęć
3. Wybrać najlepszy sposób (dla siebie i uczniów) udzielania im informacji zwrotnej, sprawdzania tego, czego się nauczyli i stawiania im ocen.

Wstępne warunki do rozpoczęcia pracy, zastanowienie się i odpowiedzenie sobie:

1. Jaki dostęp mają moi uczniowie do urządzeń cyfrowych, pozwalający im na zdalny udział w lekcji lub na pracę z materiałami cyfrowymi? Czy mają smartfony, tablety, laptopy?
2. Musimy wiedzieć, o różnych drobiazgach związanych z tym sprzętem: czy mają niezbędne oprogramowanie, kamerkę internetową, czy współdzielą sprzęt z innymi domownikami – rodzicami, rodzeństwem.
3. Kluczowe jest, czy mają dostęp do internetu, jaki to dostęp – czy może tylko przez urządzenie mobilne.
4. Czy jest wśród moich uczniów choć jeden bez żadnej możliwości i dostępu do internetu i czy można pomóc mu przez wypożyczenie sprzętu szkolnego? Czy mam uczniów, którzy potrzebują specjalnego sprzętu przystosowanego do ich możliwości (np. słabowidzących, słabosłyszących), czy wśród moich uczniów są może uczniowie uzależnieni od smartfona i internetu?
5. Czy mogę któregoś z uczniów, ze względu na jego umiejętności cyfrowe, zaprosić do współpracy i powierzyć mu różne sprawy techniczne związane ze zdalnym nauczaniem? (to dotyczy głównie nauczycieli szkoły średniej).
6. Głęboki namysł nad własnymi, nauczycielskimi umiejętnościami cyfrowymi i sprzętem którym nauczyciel dysponuje. W czym jestem dobry? Mówienie, pisanie, wyszukiwanie, czy lubię i chcę się czegoś nowego nauczyć? Czy mam możliwość współpracy z innymi nauczycielami? Czy mam poczucie własnej wartości jako nauczyciel i czy jestem gotowy na popełnianie błędów? Czy mogę przystąpić do nauczania zdalnego bez krygowania się: ja tego się nigdy nie nauczę vs nie wiem, ale się dowiem; przecież najlepiej wiem co jest potrzebne moim uczniom…

---

Ad 1. Sposób zdalnego kontaktu z uczniami

1. Poprzez aplikacje i usługi, którymi dysponuje szkoła: np. dziennik elektroniczny, platformę Moodle, Office 365 dla edukacji, pakiet Google Classroom.
2. Poprzez aplikacje i usługi, które może wykorzystać nauczyciel indywidualnie dla swoich klas: np. dokumenty Google, własny blog, padlet, FB, Youtube, Zoom, poczta elektroniczna.

Aby podjąć decyzję nauczyciel musi wiedzieć, czym dysponuje szkoła?

Dziennik elektroniczny:  

– Librus, wspierający szkołę już 10 lat – mnóstwo porad, poradników dla uczniów, rodziców i nauczycieli,

– EduDziennik przygotowany przez firmę Helion (obecnie „za darmo, wsparcie zdalnego nauczania”),

– VULCAN, piszą: „Informujemy, że VULCAN bezpłatnie udostępni dziennik elektroniczny UONET+ każdej szkole i przedszkolu, które będą chciały wykorzystać go do komunikacji kryzysowej z rodzicami, uczniami i nauczycielami oraz do prowadzenia zdalnej edukacji – prewencyjnie oraz w przypadku wprowadzenia kwarantanny ucznia czy szkoły”,

Platforma edukacyjna Moodle:

Sytuacja, gdy szkoła dysponuje dostępem do platformy Moodle jest komfortowa: nauczyciele którzy ją znają wiedzą o tym, ci którzy nie wiedzą, powinni jak najszybciej poprosić administratora Moodle o założenie dla nich kursów dla klas, które uczą. Od kolegów zaś niech się dowiedzą jak korzystać z tej platformy, będąc nauczycielem – jak dołączać zasoby, tworzyć aktywności dla uczniów.

Proszę też skorzystać ze strony Poznaj Moodle.

Office 365 dla Edukacji jako rozwiązanie do zdalnego nauczania.

Być może szkoła już ma zainstalowanego office 365 u siebie, być może będzie instalować. Sposoby wsparcia oferuje firma MicroSoft oraz inne placówki. W OEIiZK jest 5 godzinny zdalny kurs po ukończeniu którego nauczyciel będzie mógł rozpocząć pracę w tym środowisku. Na stronie dla edukacji autorzy napisali: „Szkoły oraz uczelnie, w tym wszyscy pracownicy, nauczyciele, uczniowie i studenci, mogą bezpłatnie korzystać z usługi Office 365 dla Edukacji, zawierającej Microsoft Teams, aplikacje Word, Excel PowerPoint i OneNote w wersji online, oraz inne aplikacje i narzędzia do zdalnej edukacji. Microsoft Teams łączy w sobie elementy komunikacji i współpracy grupowej, przekazywania treści, oceniania prac oraz połączenia aplikacji edukacyjnych w jednym miejscu”

Pakiet Google Classroom, jest aplikacją dla szkoły, ale też dla każdego, kto ma konto GMAIL. Jak sami o sobie piszą „Classroom to bezpłatna usługa dla szkół, organizacji non-profit oraz użytkowników korzystających z osobistego konta Google. Ułatwia ona uczniom i nauczycielom komunikację w szkole i poza nią. Classroom oszczędza czas i papier, a także pomaga w tworzeniu zajęć, rozsyłaniu zadań, komunikowaniu się i organizowaniu pracy”. Poradnik dla nauczyciela.

Aplikacja Zoom – aplikacja służąca do organizowania spotkań online, wideokonferencji, webinariów, telekonferencji; szkoła może zakupić wersję edukacyjną, a do tego czasu nauczyciel może sam zainstalować i administrować wersją demonstracyjną, uczniowie mogą przyłączać się ze wszystkich swoich urządzeń. Jako administrator taką wersję może zainstalować u siebie uczeń, a następnie przekazać funkcje administratora nauczycielowi.

Kontakt zdalny poprzez aplikacje w chmurze np. dokumenty Google, własny blog, padlet, FB, Youtube czy poprzez pocztę elektroniczną nauczyciel może stosować jeśli już potrafi lub nauczy się. Samouczki znajdują się w wielu miejscach sieci, m. innymi na stronie https://edutikacja.oeiizk.waw.pl/.

---

Ad. 2 – Znaleźć odpowiednie metody, sposoby i materiały do prowadzenia zajęć

Po analizie wstępnych warunków swojej pracy zdalnej z uczniami i własnych możliwości technologicznych oraz możliwości szkolnych należy poszukać zasobów w wiarygodnych źródłach. Nauczyciel ma do dyspozycji masę platform, kanałów w różnych mediach, może skorzystać z doświadczeń innych kolegów. Teraz nastąpił czas, w którym naprawdę nauczyciele dzielą się swoją wiedzą.

---

Czytanie książek 😊

Możemy też zdecydować, że nasi uczniowie inaczej będą realizować podstawę programową niż dotychczas. Może zaproponujemy im aktywności, które rozwiną ich w szerszym wymiarze niż dotychczas? Czy to znaczy, że nauczyciel np. matematyki czy fizyki w szkole średniej ma im rekomendować czytanie książek? Czemu nie, jeśli sam nauczyciel opowie na wstępie, że ta książka jest fascynująca i co może dla nich znaczyć. Czy dla uczących się przedmiotów ścisłych, dorastających młodych ludzi, nie będzie wartościowe poznanie biografii Richarda Feynmana pn: „Pan raczy żartować, panie Feynman! Przypadki ciekawego człowieka”. Ta książka to rzecz kultowa – jedna z najsłynniejszych naukowych książek naszych czasów i jedna z najzabawniejszych autobiografii, jakie kiedykolwiek powstały. Niech nauczyciel fizyki sam stwierdzi, czy spodoba się jego uczniom.

Po kilku dniach można zorganizować dyskusję albo poprosić uczniów o nagranie podcastów i podzielenie się nimi. Przykład zbioru podcastów (nagranych przez młodzież gimnazjalną) jest na stronie konkursu z roku Korczakowskiego w III etapie w zadaniu 3. Rekomendują dowolny utwór Janusza Korczaka i zachęcają do jego przeczytania. Można też podejrzeć zadanie 1 i 2 w tym etapie, aby zainspirować się innymi zadaniami dla uczniów.

Wybór książek, które można przeczytać/odsłuchać online jest np. na stronie wolnelektury.pl i lektury.gov.pl.

---

Platformy uczące, przedstawiające wiarygodne źródła:

Khan Academy po polsku – dla wszystkich uczniów, we wszystkich klasach, wszystkie przedmioty szkolne. Nauczyciel może ufać zamieszczonym tam materiałom, może śledzić postępy uczniów, może dopasować, wskazać uczniom materiał, który pomoże im zniwelować braki w różnych zagadnieniach.

Zdalne lekcje – platforma rządowa, gdzie są rozpisane lekcje na poszczególne klasy i przedmioty i prowadzone są w oparciu przede wszystkim o epodręczniki.pl oraz np. nagrane filmy na YouTube.

Inne polecane przez OEIiZK na platformie do pracy zdalnej z uczniami podczas kwarantanny, np. zebrane przez Google do opowiedzenia historii XX wieku

Wyszukiwarka semantyczna Wolfram Alpha, stworzona do nauki geometrii, z jej pomocą nauczyciel matematyki (ale także nauczyciele innych przedmiotów) ma ogromne pole do działania.

Proszę rozejrzeć się w swoim środowisku, zapytać z czego korzystają koledzy i samemu zdecydować na korzystanie z określonej platformy edukacyjnej.

---

Przygotowanie uczniów do matury.

W obecnej sytuacji, ale także podczas pracy w klasie, warto dawać uczniom kolejne arkusze maturalne, sprawdzać je i odsyłać z uwagami. Oczywiście są przedmioty, które zdaje cała klasa i takich prac jest wówczas b. dużo. Można sprawdzić jeden arkusz wszystkim uczniom, napisać swoje uwagi do wszystkich, a potem np. organizować wzajemne sprawdzanie prac przez uczniów, dając im arkusz z punktacją. Oczywiście należy nad tym procesem czuwać i reagować w sytuacjach spornych między uczniami. Niech oni sami sobie sprawdzając arkusze mają możliwość dyskutowania ze sobą. Warto brać do pracy z uczniami arkusze z archiwum ze strony CKE. Przechodząc

Strona startowa > Egzamin maturalny > Egzamin w „nowej” formule > Arkusze

Są tam wszystkie arkusze ze wszystkich przedmiotów wraz z zasadami oceniania z lat od 2015 do 2019. Jest z czego wybrać i na czym ćwiczyć.

---

Samodzielne wybranie źródeł

Nauczyciel sam może wybrać materiały dla uczniów, sam może je utworzyć, może też poprosić uczniów o wskazanie źródeł z internetu opisujących dany temat/zagadnienie. Oczywiście po wyborze przez uczniów powinien sam sprawdzić co tam jest napisane, przedstawione i ewentualnie rekomendować innym sięgnięcie do wskazanego źródła. Np. Lekcje w sieci – scenariusze lekcji i materiały do różnych przedmiotów.

---

Nieobiektywny własny wybór kanałów na YouTube rekomendowany do poszczególnych przedmiotów

kanał Mówiąc Inaczej – na lekcje języka polskiego, prowadzi Paulina Mikuła,

kanał Pan Belfer – na lekcje chemii, prowadzi Dawid Łasiński,

Pasja informatyki – na lekcje informatyki, prowadzi Mirosław Zelenta;

kanał Nauka. To lubię – przedmioty przyrodnicze i na lekcje wychowawcze, prowadzi Tomasz Rożek,

Kanał Polimaty – na lekcje różnych przedmiotów, prowadzi Radek Kotarski,

Kanał Historia bez cenzury – na lekcje j. polskiego i historii, prowadzi Wojtek Drewniak,

Powtórka z biologii – do matury, prowadzi Ania Gajos,

Blogowanie polonistki – dla klas VII – VIII Sz. P., ale może służyć jako inspiracja dla nauczyciela szkoły średniej.

Langusta na palmie – lekcje religii, prowadzi w większości o. Adam Szustak OP,

Proszę przypominać uczniom o bezpieczeństwie w sieci i zaproponować im np. obejrzenie 3 filmów tj. 3 historii młodych, dorosłych ludzi.

Kanał reżyser życia – na lekcje wychowawcze, porusza ważne społeczne problemy.

---

Prowadzenie własnego projektu edukacyjnego – WebQuestu

Zapraszam na stronę Wszystko o WebQuestach, aby zorientować się jak wygląda WebQuest i praca uczniów podczas jego wykonywania. Można zainspirować się, albo skorzystać z gotowego WebQuestu, stworzonego przez innych nauczycieli. Można nauczyć się tworzenia WebQuestu ze strony http://e-bezpieczny.blogspot.com/. WebQuest można przedstawić uczniom w formie napisanej kartki w Wordzie. Oczywiście lepiej WQ się prezentuje jako instrukcja zrobiona przez nauczyciela w sieci. Przedstawione WQ zrobione są w Bloggerze Googla. Bez względu na formę WQ, nauczyciel musi zadbać o wskazanie uczniom wiarygodnych źródeł w sieci, na podstawie których będą tworzyć zadanie. Dobrze jeśli uczniowie przedstawią efekty swojej pracy w postaci cyfrowej np. plakatu (Canva), infografiki, prezentacji, linii czasu itp. (Genially), książek cyfrowych (Issuu), filmów itp.

---